Santìssimo
Astrantia major
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande astrance, Grande Radiaire.
Descripcioun :La (lou) santìssimo (J.-L. Domenge, op.cit. p. 58), es uno planto coumuno de mountagno, e tras que poulido. Trachis dins li relarg umide e fres, coume li prado umido e lis orle de fourèst. La cambo èi boutisso e li fueio descoupado de 5 à 7 tros. I'a pas trop pèr s'engana. La subsp. involucrata, presentado, a un gros invoulucre, que li fueioun soun forço mai grand que li flour (x 1,5 à 2 fes mai long). Coumpara emé la santìssimo-di-pichot que ié sèmblo proun.
Usanço :La racino èi vertuouso contro lou quiéu tapa, d'efèt ajudo à caga e peréu à pissa. D'un biais generau, èi tounico pèr la digestioun. Èi dounado i bèsti pèr lou ruscle.
Port : Grando erbo
Taio : 0,2 à 0,6(1) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Astrantia
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Prado de rousèu
- Orle de bos
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Astrantia major L., 1753
Estranglo-loup
Aconitum lycoctonum
Ranunculaceae
Àutri noum : Tuo-loup, Toro-jauno, Fueio-de-pesou, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit tue-loup, Coqueluchon jaune.
Descripcioun :Planto renadivo proun grando qu'a de fueio bèn verdo e telado. Li flour soun d'un jaune palinèu emé un casco que resto estré à la baso (au contro de Aconitum anthora). La subsp. presentado eici, ié dison vulparia.
Usanço :L'estranglo-loup es uno planto di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo (l'acounitino) que paraliso lou cors e majamen l'alenamen, ço que douno la mort. A passa tèms se n'en servié pèr tua li loup e li rèinard e peréu, coume lou rapourto Mistral (TdF), contro li pesou (Fueio-de-pesou). Bèn dousado, a pamens d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Bos fres
- Prado à rousèu
- Ribo d'aigo
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Aconitum lycoctonum L., 1753